Trong quan hệ lao động, hợp đồng lao động là văn bản quan trọng, xác lập quyền và nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Một bản hợp đồng được soạn thảo đúng chuẩn không chỉ đảm bảo tính pháp lý, mà còn giúp phòng tránh rủi ro, tranh chấp trong quá trình làm việc. Vậy, cách soạn thảo hợp đồng lao động như thế nào để đúng luật, đầy đủ nội dung, bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết theo quy định mới nhất của Bộ luật Lao động 2019, áp dụng từ ngày 01/01/2021.
1. Hợp đồng lao động là gì?
Theo Điều 13 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về công việc có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
Hợp đồng có thể được giao kết bằng văn bản, bản điện tử hoặc lời nói, nhưng hình thức bằng văn bản luôn được khuyến khích và bắt buộc trong các trường hợp có thời hạn từ 1 tháng trở lên.
2. Các loại hợp đồng lao động hiện nay
Căn cứ Điều 20 Bộ luật Lao động 2019, hiện nay có 02 loại hợp đồng lao động:
- Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Không quy định thời gian chấm dứt hợp đồng.
- Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Có thời hạn cụ thể, nhưng không quá 36 tháng kể từ ngày ký.
Lưu ý: Luật đã bỏ loại hình “hợp đồng lao động theo mùa vụ” như quy định trước đây.
3. Các nội dung bắt buộc trong hợp đồng lao động
Khi soạn thảo hợp đồng lao động, cần đảm bảo các nội dung tối thiểu theo Điều 21 Bộ luật Lao động, bao gồm:
a. Thông tin các bên
Họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số CCCD/CMND, địa chỉ người lao động.
Tên, địa chỉ doanh nghiệp, họ tên người đại diện pháp luật (nếu có).
b. Công việc và địa điểm làm việc
Mô tả rõ ràng công việc phải thực hiện.
Nơi làm việc cụ thể, có thể là trụ sở chính hoặc chi nhánh.
c. Thời hạn hợp đồng
Ghi rõ ngày bắt đầu và ngày kết thúc (nếu có).
d. Mức lương, hình thức trả lương
Lương cơ bản, các khoản phụ cấp, thưởng (nếu có).
Thời gian trả lương (theo tháng, tuần, ngày).
Hình thức: chuyển khoản hay tiền mặt.
e. Thời giờ làm việc và nghỉ ngơi
Giờ làm việc hằng ngày, làm theo ca, thời gian nghỉ giữa giờ, nghỉ lễ, phép năm.
f. Trang bị bảo hộ lao động (nếu có)
g. Bảo hiểm xã hội, y tế, thất nghiệp
Nghĩa vụ tham gia BHXH, BHYT, BHTN theo quy định pháp luật.
h. Đào tạo, nâng cao tay nghề (nếu có)
4. Những lưu ý khi soạn thảo hợp đồng lao động
a. Ngôn ngữ rõ ràng, dễ hiểu
Sử dụng từ ngữ pháp lý chuẩn mực, tránh dùng từ ngữ mơ hồ, dẫn đến tranh chấp khi xảy ra xung đột.
b. Không được thỏa thuận trái luật
Không được đưa vào hợp đồng các nội dung làm thiệt hại quyền lợi người lao động như: ép buộc làm thêm quá thời gian quy định, không tham gia bảo hiểm…
c. Ký kết đúng thẩm quyền
Chỉ người đại diện hợp pháp của doanh nghiệp mới có quyền ký hợp đồng lao động. Nếu là ủy quyền, phải có giấy tờ hợp pháp.
d. Lưu trữ hợp đồng đầy đủ
Mỗi bên giữ ít nhất 01 bản hợp đồng có chữ ký của hai bên để làm căn cứ khi cần giải quyết tranh chấp.
5. Quy trình soạn thảo và ký kết hợp đồng lao động
Bước 1: Chuẩn bị thông tin: Thu thập đầy đủ thông tin cá nhân người lao động, mô tả công việc, mức lương, các khoản phụ cấp, chính sách.
Bước 2: Soạn thảo nội dung: Sử dụng mẫu hợp đồng lao động chuẩn do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành hoặc do doanh nghiệp tự thiết kế theo khung luật định.
Bước 3: Trao đổi và chỉnh sửa: Gửi dự thảo cho người lao động, thương lượng các điều khoản cụ thể để thống nhất.
Bước 4: Ký kết và lưu trữ: In 02 bản hợp đồng, ký tên đầy đủ, đóng dấu công ty (nếu có), mỗi bên giữ 01 bản.
6. Hậu quả pháp lý khi hợp đồng lao động không hợp lệ
Hợp đồng không đầy đủ nội dung: Có thể bị vô hiệu một phần hoặc toàn bộ.
Không ký hợp đồng bằng văn bản: Bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
Không đóng bảo hiểm, chấm dứt sai quy định: Người sử dụng lao động phải bồi thường.
7. Khi nào nên tham khảo luật sư tư vấn?
Việc soạn thảo hợp đồng lao động tưởng chừng đơn giản, nhưng có thể tiềm ẩn rủi ro nếu thiếu kiến thức pháp lý. Trong các trường hợp sau, bạn nên liên hệ luật sư tư vấn hợp đồng lao động:
- Ký kết với lao động nước ngoài.
- Hợp đồng có yếu tố đặc biệt như đào tạo, ràng buộc giữ chân, bồi thường.
- Doanh nghiệp mới thành lập, chưa có kinh nghiệm soạn thảo văn bản pháp lý.
Luật sư sẽ giúp bạn soạn thảo đúng chuẩn, bảo vệ lợi ích và tránh rủi ro pháp lý sau này.
Việc soạn thảo hợp đồng lao động đúng pháp luật không chỉ là yêu cầu bắt buộc theo quy định, mà còn là công cụ quan trọng để duy trì mối quan hệ lao động minh bạch, ổn định và lâu dài. Đối với doanh nghiệp, đây là bước đầu tiên trong quản trị nhân sự hiệu quả; với người lao động, đây là cơ sở để bảo vệ quyền lợi chính đáng trong quá trình làm việc. Để đảm bảo an toàn pháp lý, bạn nên tham khảo mẫu hợp đồng mới nhất và tìm đến luật sư tư vấn khi có vấn đề chưa rõ hoặc khi giao kết các hợp đồng phức tạp.
Xem thêm: