Ly hôn là bước đường cuối cùng khi hôn nhân không còn hạnh phúc, và một trong những vấn đề nhạy cảm, dễ gây tranh chấp nhất chính là quyền nuôi con sau ly hôn. Không ít bậc cha mẹ lo lắng: Ai sẽ là người được ưu tiên giành quyền nuôi con? Và Tiêu chí nào để Tòa án quyết định điều này? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật và thực tiễn xét xử về vấn đề này.
1. Cơ sở pháp lý về quyền nuôi con sau ly hôn
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, khi cha mẹ ly hôn, nếu không thỏa thuận được ai nuôi con thì Tòa án sẽ xem xét và quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi, căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con. Tòa án luôn đặt lợi ích chính đáng của trẻ lên hàng đầu, thay vì xem xét đơn thuần theo mong muốn của cha hoặc mẹ.
2. Ai được ưu tiên quyền nuôi con sau ly hôn?
2.1 Trường hợp con dưới 36 tháng tuổi
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, trẻ dưới 36 tháng tuổi sẽ được ưu tiên giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ khi người mẹ không đủ điều kiện hoặc có hành vi gây nguy hiểm cho sự phát triển của trẻ.
👉 Vì sao mẹ được ưu tiên?
Ở giai đoạn này, trẻ cần sự chăm sóc, nuôi dưỡng về thể chất và tinh thần gắn liền với người mẹ. Đây là lý do vì sao mẹ thường có lợi thế lớn hơn trong việc giành quyền nuôi con dưới 3 tuổi.
2.2 Trường hợp con từ đủ 7 tuổi trở lên
Với trẻ từ 7 tuổi trở lên, Tòa án sẽ lấy ý kiến nguyện vọng của con. Đây là một tiêu chí quan trọng giúp Tòa xem xét mong muốn và tâm lý thực tế của trẻ. Tuy nhiên, đây không phải yếu tố quyết định duy nhất. Tòa vẫn sẽ cân nhắc các điều kiện thực tế của cha mẹ để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ.
2.3 Các trường hợp còn lại
Khi con từ 3 đến dưới 7 tuổi hoặc hai con có độ tuổi khác nhau, Tòa sẽ xem xét nhiều yếu tố để quyết định ai có đủ điều kiện chăm sóc, giáo dục, tạo môi trường phát triển tốt hơn cho trẻ. Cụ thể:
- Điều kiện kinh tế
- Điều kiện thời gian chăm sóc con
- Môi trường sống ổn định, an toàn
- Trình độ học vấn, đạo đức, nhân cách của cha/mẹ
- Sự gắn bó tình cảm giữa con với cha hoặc mẹ
3. Những yếu tố Tòa án xem xét khi quyết định quyền nuôi con
Để bảo đảm quyền lợi về mọi mặt cho trẻ, Tòa án sẽ đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố sau:
3.1 Điều kiện kinh tế
Người có thu nhập ổn định, khả năng tài chính vững vàng, có chỗ ở lâu dài sẽ có lợi thế trong việc nuôi con. Tuy nhiên, kinh tế không phải là yếu tố duy nhất nếu không đi kèm với các điều kiện nuôi dưỡng khác.
3.2 Thời gian và khả năng chăm sóc con
Người có điều kiện thời gian linh hoạt, sẵn sàng trực tiếp chăm sóc, đưa đón, hỗ trợ con trong học tập, sinh hoạt sẽ được đánh giá cao hơn.
3.3 Môi trường sống và học tập
Người có môi trường sống ổn định, không có bạo lực, không vi phạm pháp luật, có điều kiện học tập tốt cho con cũng là yếu tố quan trọng giúp giành quyền nuôi con.
3.4 Nhân cách và đạo đức
Nếu một trong hai bên thường xuyên sử dụng bạo lực, vi phạm pháp luật, nghiện ngập hoặc từng ngược đãi trẻ em, Tòa án có thể loại bỏ quyền nuôi con của người đó.
3.5 Ý kiến của trẻ (từ 7 tuổi trở lên)
Tòa sẽ trực tiếp hỏi ý kiến của con để biết trẻ muốn ở với ai, tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn phải đảm bảo lợi ích của trẻ chứ không hoàn toàn phụ thuộc vào nguyện vọng cá nhân.
4. Kinh nghiệm thực tế khi giành quyền nuôi con
4.1 Chuẩn bị hồ sơ, bằng chứng cụ thể
Người muốn giành quyền nuôi con cần chuẩn bị hồ sơ chứng minh điều kiện của mình, bao gồm:
- Giấy tờ chứng minh thu nhập (hợp đồng lao động, sao kê ngân hàng, bảng lương…)
- Giấy tờ sở hữu nhà đất, tài sản
- Giấy xác nhận nơi cư trú ổn định
- Bằng chứng chứng minh đối phương không đủ điều kiện (nếu có): hành vi bạo lực, bỏ bê con cái, không quan tâm con…
4.2 Đảm bảo sự gắn bó tình cảm với con
Người thường xuyên chăm sóc, gần gũi, hỗ trợ học tập, tham gia các hoạt động cùng con sẽ dễ chứng minh được sự gắn bó, từ đó tạo lợi thế lớn trong việc giành quyền nuôi con.
4.3 Hạn chế nói xấu đối phương trước mặt con
Dù có mâu thuẫn vợ chồng, việc nói xấu đối phương trước mặt con có thể gây tổn thương tâm lý cho trẻ và bị Tòa đánh giá là ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển nhân cách trẻ. Thái độ văn minh và biết đặt lợi ích của con lên trên hết sẽ luôn được đánh giá cao.
5. Vai trò của luật sư trong tranh chấp quyền nuôi con
Tranh chấp quyền nuôi con thường rất phức tạp, đòi hỏi người trong cuộc phải có kiến thức pháp lý vững vàng. Việc nhờ đến luật sư chuyên về hôn nhân – gia đình sẽ giúp bạn:
- Tư vấn chiến lược hợp lý để bảo vệ quyền nuôi con
- Chuẩn bị hồ sơ, tài liệu pháp lý đầy đủ
- Đại diện tranh tụng tại Tòa án nếu cần thiết
- Đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của bạn và của con
Luật sư cũng là người đảm bảo quá trình ly hôn diễn ra văn minh, tránh gây tổn thương cho con trẻ – những người vốn không có lỗi trong cuộc ly hôn của cha mẹ.
Quyền nuôi con sau ly hôn là vấn đề hệ trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tương lai của trẻ. Tòa án luôn căn cứ vào lợi ích mọi mặt của con để đưa ra quyết định phù hợp, không đơn thuần dựa trên giới tính hay mong muốn của cha mẹ. Nếu bạn đang trong quá trình ly hôn và có tranh chấp quyền nuôi con, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến từ luật sư uy tín để được hỗ trợ pháp lý chính xác và hiệu quả nhất.
Xem thêm: